ریتم ضربان قلب برای بزرگسالان بسته به نیاز بدن بین ۶۰ تا ۸۰ و برای نوزادان و کودکان ۱۰۰ تا ۱۲۰ بار در دقیقه است. تغییر ناگهانی ریتم قلب و افزایش ضربان قلب (تاکیکاردی) را تپش قلب گویند. مدت این حمله از چند دقیقه تا چند روز متغیر است و گاهی با تنگی نفس نیز همراه میشود.
در متون طب سنتی از تپش قلب به عنوان خفقان نیز یاد شده که در هنگام ورزش طبیعی است. همچنین در مورد آن ذکر شده که اگر به ندرت رخ دهد یا عصبی است یا دلایل دیگری دارد و جای نگرانی نیست و اغلب با راهکارهای ساده قابل درمان است. اگر ادامه پیدا کند، بیانگر بیماری قلبی است و باید به پزشک مراجعه شود.
بیشتر بدانید: ورزشهای متناسب با هر مزاج از منظر طب سنتی
دلایل
ایجاد تپش قلب
· زیادهروی در مصرف مواد دارای کافئین
مانند قوه و چای سبز و سیاه غلیظ
· مصرف بیش از حد داروهایی مانند خوابآورها،
مسکنها و برخی داروها برای درمان افسردگی
· افراط در مصرف برخی مواد خوراگی مانند
دارچین و گلپر و...
· کاهش آب بدن
· کمبود ویتامین B1
· ترشح بیش از حد هورمون غدهی تیروئید
· پایین بودن و افت قند خون
· کم خونی
· یائسگی
· ضعف قلب
· تغذیه نامناسب و پرخوری
· تفریحات، بازیها و فعالیتهای استرسزا و هیجانآور
· بیتحرکی
· استرس، فشار های عصبی و نگرانی
· شب بیداریهای طولانی و استراحتهای بیموقع
· استعمال دخانیات و مشروبات الکلی
· کم خونی (که میتواند ناشی از بواسیر، فصد بدون تجویز و
صلاحدید پزشک باشد)
· بیماری قند
· فشار خون
این عوامل منجر به ضعف و خستگی قلب شده و به مرور زمان فرد را مستعد ابتلا به بیماریهای قلبی میکند.
·
نشان از اختلال در
عملکرد سایر اندامها
که از مهمترین آن میتوان به اختلالات دستگاه گوارش اشاره کرد.
·
وجود سوء مزاج در قلب
1-
اسباب سوء مزاج گرم قلب
اعراض نفسانی مانند خشم، غضب و فکر و
خیالهای بسیار
تنگی
راه تنفس و بسته بودن منافذ برای رسیدن هوای تازه به قلب
حمامهای گرم طولانی مدت و بودن در
هوای بسیار گرم
استفاده از غذاها و نوشیدنیهای گرم
استفاده مداوم از عطرها و داروهای گرم
علامت تپش قلب ناشی از سوء مزاج گرم
سرعت نبض و تنفس سریع است.
همراه
با سوزش و تشنگی است.
از
بودن در هوا و حمام گرم و آتش بدتر میشود.
فرد
از بودن در هوای خنک و از بوییدن عطرهای خنک مانند گلاب احساس بهتری پیدا میکند.
گاهی
ممکن است همراه با تب باشد.
2-
اسباب سوء مزاج سرد قلب
برعکس
موارد ذکر شده برای سوء مزاج گرم قلب است.
علامت تپش قلب ناشی از سوء مزاج سرد
سرعت نبض و تنفس کندتر از حالت طبیعی
است.
رنگ پوست و صورت فرد به سفیدی و کبودی
تمایل دارد.
فرد احساس کسالت و ضعف دارد.
کثرت خواب دارد و در انجام کارها کند
عمل میکند.
احساس تشنگی کمی دارد.
فرد از بودن در هوای گرم و بوییدن
رایحههای گرم احساس بهتری پیدا میکند.
·
وجود ورم، سده و گرفتگی
که یا به دلیل گرفتگی در رگها یا به
دلیل ورم اندامهای جانبی قلب مانند کبد، ریه، ششها و... رخ میدهد.
· وجود عارضهای مربوط به قلب و مشکل ساختاری
بیشتر بخوانید: نقش اعراض نفسانی بر سلامت
راهکارهای
عمومی تقویت قلب
· انجام ورزش منظم. بهترین ورزش که برای تمام سنین مناسب
است و هیچ منعی برای انجام آن حتی در بیماریهای مزمن وجود ندارد، پیاده روی است.
· حفظ آرامش، دوری از افکار متشنج و خیالات واهی
· پرهیز از غم و اندوه و نگرانیهای شدید
· دوری از استرس و هیجان و عوامل وحشتزا
·
بوییدن رایحههای
خوشبو مانند سیب و گلاب
·
استفاده از
انگشتر عقیق
در حیطهی
اکل و شرب
· مصرف مواد حاوی کلسیم برای تنظیم ضربان قلب مفید است
· مصرف مواد حاوی ویتامینهای گروه B از جمله B1 و امگا۳ که از جمله منابع آن میتوان به روغن ماهی، مغزهای
گیاهی (مانند گردو، بادام، پسته، فندق و بادام زمینی)، زرده تخممرغ، سبوس گندم، جو،
چاودار، جگر، هویج، شیر گاو جوشیده، برنج و ... اشاره کرد.
· مصرف سیب، انگور، مویز، دانهی هل، زالزالک، مرکبات،
موز، ازگیل، توت فرنگی، خیار، کاهو، نعنا (چه به صورت عصاره و چه به صورت سبزی)
و...
· خیساندن کشمش سبز عسگری در گلاب به مدت یک شب و میل کردن
آن در روز بعد
· تهیه کمپوت از میوههایی مانند آلبالو، زردآلو، سیب و به
· دمنوش سنبل الطیب
· دمنوش برگ به لیمو به همراه نبات که مقوی قلب و معده است.
تدابیر مفید برای درمان تپش قلب در طب سنتی
· دمنوش گلگاوزبان
و سنبلالطیب یا گلگاوزبان و لیمو عمانی (در
زمان بارداری و شیردهی با احتیاط مصرف شود. به مدت طولانی مصرف نشود)
·
دمنوش
اسطوخودوس
·
دمنوش بهار
نارنج شیرین شده با عسل
·
۱ یا ۲ عدد
لیمو را با پوست برش داده به مدت ۲ ساعت در یک لیوان آب جوش خیسانده بعد صاف کرده
و با شکر میل شود. میتوان این شربت را تا روزی سه بار مصرف کرد.
·
دمنوش نعنا
·
چکاندن گلاب
در بینی
·
شربت به و
لیمو
۲ لیوان آب به شیرین را به همراه ۱ لیوان آب
لیمو و ۱ لیوان شکر روی خرارت گذاشته تا به قوام بیاید. این شربت مقوی معده و قلب
است و برای تپش قلب مفید میباشد.
· چای ختایی،
سبز و سیاه در حد اعتدال و با غلظت کم، برای تقویت قلب موثر است.
· سیب شیرین و
سیب درختی، انجیر، مویز، انبه، گلابی، پسته و عناب
·
مصرف چای
ختایی
·
مربای سیب
·
شربت زرشک و
سیب
آب زرشک همراه با هم وزن آن آب سیب که
با آب لیمو و شکر به قوام آمده باشد
·
شربت بیدمشک و
عرق کاسنی
·
برگ ریحان
بنفش
·
شربت بالنگو
به همراه نبات و گلاب
·
فندق و انیسون
کوبیده شده
تدابیر مناسب برای درمان تپش قلب گرم در طب سنتی
·
فصد و حجامت
(با تجویز پزشک)
·
اسپری گلاب بر
لباس و بالشت
· مصرف لیمو چه
شیرین و چه ترش، انار، ساقهی ریواس، نارنج
·
شربت تمبر
هندی
مواد لازم: تمبر هندی و شکر هر دو به
یک میزان. ابتدا تمبر هندی را در آب خیسانده و بعد میجوشانیم تا نصف شود. بعد صاف
کرده و به همراه شکر روی حرارت گذاشته تا به قوام آید.
·
زیره سبز و
دمنوش آن
· شربت عرقیات
متشکل از عرق گلگاوزبان، عرق بید و آب سیب
·
مربای شکوفه
به
·
عصارهی تخم
خرفه
·
مصرف آبغوره
تدابیر مناسب برای درمان تپش قلب سرد در طب سنتی
·
استفاده از
عطرهای گرم مانند مشک و عود
·
دمنوش
بادرنجبویه
· دمنوش گلگاوزبان
به همراه لیمو عمانی (منع مصرف طولانی مدت)
·
دمنوش هل
·
جلاب طبی
گلاب را به همراه یک سوم میزان آن، شکر
روی حرارت گذاشته و میجوشانیم. در صورت کف کردن، کف آن را میگیریم. وقتی حجم آن
نصف شد، کمی زعفران ساییده به آن اضافه میکنیم.
·
مصرف نخوداب
·
مصرف مرغ و
کبک بریان شده
·
زیره سیاه به
همراه کتیرا
عملکرد دستگاه گوارش
تپش قلب از جمله بیماریهایی است که برای درمان آن باید به عملکرد دستگاه گوارش توجه کرد و در صورت ضعف یا اختلال، به تقویت و اصلاح عملکرد آن پرداخت. به ضعف هضم، فاسد شدن غذا در معده، سستی دهانهی معده و یبوست میتوان به عنوان عوامل شایع و موثر در ظهور تپش قلب اشاره کرد که با درمانهای مطرح شده در طب سنتی باید به درمان آنها پرداخت.
نکاتی که رعایت آنها به بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک میکنند:
· خوب جویدن غذا
· میل کردن غذا در هنگام گرسنگی و دست از غذا کشیدن قبل از
سیری کامل
· در صورت امکان، استراحت کوتاه بعد از صرف غذا
· کاهش مصرف غذاهای پرادویه و محرک مانند غذاهای تند و ترش
· فراموش کردن حزن و اندوه در هنگام مصرف غذا
در پایان باید اشاره شود که افراد دارای مزاج گرم (گرم و خشک یا گرم و تر) برای ابتلا به تپش قلب، مستعدتر هستند. این افراد باید تدابیر و سبک زندگی متناسب با مزاج خود را رعایت کنند.
بیشتر بدانید: تدابیر درمان یبوست در طب سنتی
منابع
1- احمدیه، عبدالله. راز درمان. رسالهای در پزشکی سنتی و گیاه درمانی. تهران. اقبال. جلد ۲ صفحات
۱۱۷ و ۱۱۸
2- جرجانی، اسماعیل بن حسن. ذخیره
خوارزمشاهی. قم. موسسه احیاء طب طبیعی. جلد ۳ صفحه ۴۲۷
3- جمعی از نویسندگان. تاریخ
فرهنگ و تمدن اسلام و ایران (ویژه علوم پزشکی). قم. دفتر نشر معارف. صفحه ۲۱۷
4- جمعی از نویسندگان. گنجینه
بهارستان. تهران. کتابخانه موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. جلد ۱ صفحه ۱۶۷
5- چغمینی، محمود بن محمد. مترجم: ناظم اسماعیل. متن و
ترجمه کتاب
قانونچه فی الطب. تهران. نشر آبژ. صفحات
۲۱۶ و ۲۱۷
6- حاجی شریف، احمد. اسرار
گیاهان دارویی. تهران. حافظ نوین.
صفحات ۵۹ و ۹۶ و ۱۵۲ و ۱۸۳ و ۲۴۱ و ۲۴۴ و ۲۸۲ و ۲۸۴
و ۳۲۰ و ۵۳۱ و ۵۴۰ و ۶۴۳ و ۷۷۸ و ۸۲۲ و ۹۰۷ و ۹۵۳ و ۹۶۲ و ۱۰۰۳ و ۱۰۰۵ و ۱۱۲۲
7- حاجی شریف، احمد. دائره
المعارف گیاه درمانی ایران. تهران. حافظ نوین.
صفحات ۲۷ و ۱۴۴ و ۳۳۵ و ۴۱۶ و ۴۱۸ و ۴۲۰ و
۴۸۹ و۵۲۰
8- خسروی، سید احمد علی. راهنمای
داروهای تندرستی. تهران. دانشگاه علوم پزشکی ایران. صفحات ۱۹۶و ۲۰۰ تا ۲۰۴
9- خسرو، سید مهدی. طب
سنتی سینا، درمان بیماریهای مختلف با گیاهان دارویی. تهران. نشر محمد. صفحات ۱۶۸
و ۲۰۶
10- دریایی، محمد. دانشنامه
طب اهل بیت علیم الاسلام. تهران. پیام کتاب. صفحه ۴۲۶
11- سلطانی، ابوالقاسم. دائره المعارف طب سنتی (گیاهان دارویی). تهران. ارجمند،
دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی. جلد ۲ صفحه ۳۸۹ - جلد ۳ صفحه ۴۵
12- شیرازی، محمود بن الیاس. غیاثیه.
قم. موسسهی احیاء طب طبیعی. صفحات ۱۰۲ و ۱۰۳
13- صانعی، صفدر. نسخه شفا –
گل و گیاه. تهران. حافظ نوین. صفحه ۱۷۴
14- عقیلی علوی شیرازی، سید محمد حسین
بن محمد هادی. خلاصه الحکمه (عقیلی). قم. اسماعیلیان. جلد ۳ صفحات ۲۲۶
و ۲۳۰ و ۲۴۰
15- عقیلی علوی شیرازی، سید محمد حسین
بن محمد هادی. مخزن الادویه
(فرهنگنامه داروهای پزشکی سنتی). کلکته، هندوستان. صفحات ۲۸۲ و ۲۹۵ و
۳۹۰ و ۴۵۴ و ۴۵۸ و ۵۷۲ و ۶۱۵ و ۸۰۱ و ۸۶۱
16- میر حیدر، حسین. معارف
گیاهی. تهران. دفتر نشر فرهنگ اسلامی. جلد ۱ صفحه ۴۴۴ - جلد ۲ صفحات ۴۰ و ۳۵۹ و
۳۶۵ - جلد ۶ صفحه ۱۱۰ - جلد ۸ صفحات ۱۲۹ و ۱۳۰
17- ناظم جهان، محمد اعظم. اکسیر
اعظم. تهران. دانشگاه علوم پزشكى
ايران- مؤسسه مطالعات تاريخ پزشكى، طب اسلامى و مكمل. جلد ۲ صفحات ۲۸۰ و ۲۸۱
18- نورانی، مصطفی. دائره المعارف بزرگ طب اسلامى. قم. ارمغان یوسف. جلد ۱ صفحه
۵۱۹ - جلد ۳ صفحات ۳۰۹ و ۴۴۴ و ۵۲۰ - جلد ۵ صفحات ۳۶ و ۵۶ و ۲۷۳ و ۲۷۶ - جلد ۶
صفحه ۳۴۰ - جلد ۷ صفحات ۴۵۸ و ۱۰۷ - جلد ۹
صفحات۲۴۰ و ۲۴۲ و ۲۵۰ و ۳۶۹ - جلد ۱۱ صفحات ۲۱ و ۴۲ و از صفحه ۵۵ تا ۵۸